7 stappen voor het opzetten van een aangepaste sport

28 oktober 2018

Wil jij graag sport aanbieden voor mensen met een beperking? Maar weet je niet waar te beginnen? Om je te helpen bij het opzetten van aangepast sportaanbod kan Zichtbaar Sportief meekijken en meedenken. Om je verder weg wijs te maken heeft NOC*NSF een stappenplan ontwikkeld voor het opzetten van een aangepaste sport. Aan de hand van deze stappen wordt het traject doorlopen om te komen tot een structureel en duurzaam sportaanbod. Dit verloopt in samenwerking met de betreffende sportbond.

Check de behoeften van je doelgroep

Check de behoefte van je potentiële sporters. Het komt helaas voor dat een sportclub aangepast aanbod opstart waar geen behoefte aan is, waardoor het na een paar maanden weer stopt. Check daarom goed wat je doelgroep wil. De medewerkers van een regionaal sportservicepunt en de sportbond kunnen je helpen om daarvoor onderstaande vragen te beantwoorden:

• Zijn er voldoende potentiële leden (personen met beperking) in de omgeving die geïnteresseerd zijn in sporten bij de club? 
• Is er een club in de omgeving met sportaanbod voor personen met beperking of een club die het plan heeft om dit op te starten? Wat zijn hun ervaringen? Kan er worden samengewerkt met andere sportclubs? 
• Zijn er andere organisaties in de buurt die activiteiten aanbieden voor personen met beperking? Wat bieden zij aan en wat zijn de ervaringen? Kan er worden samengewerkt met deze organisatie(s)? 

Zet de wens om aangepast sportaanbod te creëren op de agenda van de bestuursvergadering zodat je meteen draagvlak creëert binnen de hele club. 

Stel werkgroep of commissie samen

Stel een commissie aangepast sporten samen die de plannen gaat bedenken en uitvoeren en die het bestuur kan adviseren. Zo is de rolverdeling duidelijk en kunnen de leden van de commissie zich concentreren op het creëren van het aangepaste sportaanbod. De commissie maakt een plan; inventariseert de haalbaarheid daarvan; en is verantwoordelijk voor de uitvoering. Tot slot blijft de commissie het aanspreekpunt als het sportaanbod is opgestart. De commissie houdt het bestuur op de hoogte, onderneemt actie als dat nodig is en zorgt ervoor dat het sportaanbod blijft bestaan. 

De commissie bestaat idealiter uit: 

• de initiatiefnemer (degene die bijeenkomsten voorzit en de taken binnen de werkgroep coördineert); 
• een bestuurslid (jeugdzaken of volwassenenzaken); 
• een trainer- en/of teamcoördinator; 
• een ervaringsdeskundige (sporter met een beperking of een ouder) die bepaalde zaken binnen de club kan checken en duidelijk de wensen kan aangeven; 
• eventueel een adviseur of expert.

Maak een analyse van de eigen vereniging

Door een analyse te maken van zaken die binnen je club belangrijk zijn of misschien al geregeld zijn, wordt het voor de commissie duidelijker hoe het plan ingericht kan worden. Vragen die daarbij kunnen helpen, zijn: 

• Op welke doelgroep wil je je als club richten? Denk aan type beperking of leeftijd van de doelgroep. Je kunt het zo breed of specifiek maken als je zelf wilt. 
• Heeft de club al leden die binnen de doelgroep vallen en wat zijn de ervaringen? 
• Wil de club de aangepaste sport aanbieden in gemengde teams (van sporters met en zonder beperking) of G-teams? Aan hoeveel teams wordt gedacht? 
• Is de club voor je doelgroep toegankelijk qua ligging, gebouw en/of sportveld? Moet de club aanpassingen doen aan de accommodatie? Denk hierbij niet alleen aan rolstoeltoegankelijkheid, maar ook aan toegankelijkheid voor andere beperkingen. De doelgroep kan je daar zelf ook over informeren. 
• Is er voldoende (aangepast) materiaal en voldoende beschikbaarheid over velden, zaal of badwater? 
• Zijn er mensen binnen de club (leden/ouders) die affiniteit hebben met de doelgroep? Zijn zij bereid om een bijdrage te leveren aan het realiseren van de plannen? Kan er in de toekomst ook op hen gerekend worden? 
• Moet de club trainers/coaches aantrekken, ondersteunen of bijscholen? 
• Is er in de huidige verenigingsactiviteiten rekening gehouden met mensen de doelgroep? Moet er bijvoorbeeld nagedacht worden over aanpassingen in bepaalde feest- of andere clubactiviteiten zodat ook de sporters met een beperking daaraan deel kunnen nemen? 

Bind partners aan het initiatief

Ga vooral samenwerking aan met allerlei partijen die zich met (sport voor) mensen met een beperking bezig houden. Er bestaat een vrijwel landelijk dekkende samenwerkingsstructuur voor sport voor mensen met een beperking waarbij regionale sportservicepunten alle relevante partijen in een regio met elkaar verbinden. Zij kunnen je dus helpen om met de juiste mensen in contact te komen. Meer informatie is te vinden op: 
www.paralympisch.nl/zelf-sporten/landkaart-gehandicaptensport 
www.paralympisch.nl/zelf-sporten/contactgegevens-bonden 

Tot slot is het belangrijk om je doelgroep te laten weten dat je bij de club kunt sporten en om samenwerking te zoeken met organisaties die contact hebben met je doelgroep. Sommige fysiotherapeuten werken bijvoorbeeld graag samen met een sportclub; of een school voor speciaal onderwijs wil gebruik maken van het aanbod, of misschien kun je een presentatie geven tijdens een ouderavond.

Maak een plan en begroting

Stel je doelen vast. Bijvoorbeeld één G-team met x aantal leden gestart; accommodatie toegankelijk gemaakt; samenwerking gestart met buurtsportcoach; één activiteit opgezet waaraan sporters met en zonder beperking deelnemen. Stel daarnaast vast wat er minimaal nodig is om je doelen te behalen. Maar een lijst van eisen waaraan minimaal voldaan moet zijn en een lijst van wensen die uitgevoerd kunnen worden als tijd en financiën dat toelaten Maak een overzicht van de rol- en taakverdeling, wie doet wat? Hierin zijn ook rollen en taken opgenomen van betrokken mensen die niet in de commissie zitten. 

Maak een begroting. Het opstarten van aangepast sporten kan mogelijk extra (eenmalige) kosten met zich meebrengen. Denk aan: 

• Aanschaf materiaal
• Bijscholingen van trainers-coaches
• Verbeteren toegankelijkheid
• Communicatiekosten
• Maak een communicatieplan, hoe ga je de doelgroep bereiken, hoe ga je aan je leden communiceren over wat je doet?

Voer het plan uit

Organiseer kennismakingslessen of een startbijeenkomst, dit kan op de vereniging zelf maar ook als een lessenserie bij bijvoorbeeld een zorginstelling of een school voor speciaal onderwijs. Een andere mogelijkheid is om aan te haken bij een regionale sportdag of -evenement. Hierbij kan eventueel samengewerkt worden met andere verenigingen om meerdere sporten aan te kunnen bieden. Nodig andere clubleden uit om meteen een goede binding te krijgen en ga in gesprek over mogelijke belemmeringen en oplossingen daarvoor. 

Zorg voor een goede sfeer. Het is belangrijk dat er een duidelijk aanspreekpunt binnen de vereniging is voor vragen. Dat kunnen vragen zijn van deelnemers met een beperking of hun ouders, maar ook van bestaande leden zonder beperking die meer willen weten over het nieuwe aanbod, of van vrijwilligers die vragen hebben over de manier waarop ze het beste met de doelgroep kunnen samenwerken. Het maakt in principe niet uit welke functie deze persoon bekleed binnen het aangepast sporten, als hij/zij er maar genoeg vanaf weet en het voor de sporters (en ouders van de sporters) duidelijk is bij wie ze terecht kunnen met hun vragen.

Maak het bekend en deel ervaringen

Heldere communicatie over het sportaanbod voor personen met beperking is een must. De voorlichting is gericht op de eigen leden en vrijwilligers van de club, maar ook op de potentiële nieuwe leden en hun omgeving (familie, vrienden, verzorgers enzovoort). Gebruik hiervoor vooral positieve verhalen en goede voorbeelden van betrokkenen en sporters. 

Manieren om binnen de sportclub te communiceren: 

• Organiseer als sportclub tweejaarlijks of jaarlijks een avond om de ouders te informeren over voortgang, seizoensplanning, afspraken en jaarplanning, dit geldt voor zowel het reguliere programma als het aangepast sporten programma. 
• Gebruik de nieuwsbrief van de sportclub en van de sportbond. 
• Vier successen, maak bekend wat je bereikt voor de doelgroep en sta er met alle leden bij stil. Dit kan door een berichtje in het clubblad, op de website, of door een extra prijs tijdens de nieuwjaarsreceptie.

Bron: NOC*NSF, Stappenplan Samen Sporten

Gerelateerde artikelen: 5 ideeën om je clubwebsite te verbeteren, Het beste uit Facebook halen voor je sportclub, Hoe vrijwilligers met een beperking te werven én te behouden?

Terug naar overzicht

Deel deze pagina